Odsłonięcie tablicy

Punktem centralnym było odsłonięcie tablicy memoratywnej oraz Msza św. sprawowana w intencji Ojczyzny i przedwojennych funkcjonariuszy Policji Państwowej w kościele Matki Bożej z Góry Karmel.

W powstanie wolnej i niepodległej Rzeczpospolitej  w znacznym  stopniu przyczyniły się także służby mundurowe lokalnych społeczności, które z narażeniem życia bronili polskości na wschodnich terenach Ojczyzny. Dziś oddając cześć  Ojcom Niepodległości pragniemy w sposób szczególny przywrócić pamięć o poległych i zmarłych na służbie podlaskich funkcjonariuszach Policji Państwowej oraz tych, którzy zostali zamordowani w sowieckich i niemieckich miejscach kaźni, odsłaniając im na dawnym  budynku klasztornym  tablicę pamięci: st. post. Stanisława Karbowskiego, post. Michała Klimaszewskiego,  post. Jana Ostaszewskiego, post. Adama Borzyma,  Piotra Podbielskiego,  Tomasza Giżewskiego,. Józefa Wasilewskiego, Antoniego Hermana, Jozefa Wieczorkiewicza, Jakuba Molendy, Aleksandra Radulskiego, Stanisława Płockiego, Zygmunta Odoleckiego oraz Nieznanych.

Warta honorowa przy bielskiej Kwaterze Policjantów

Rocznicowe  uroczystości rozpoczęły się na bielskim cmentarzu parafialnym przy założonej w 1922 roku kwaterze policyjnej. W uroczystościach udział wzięli bielscy mundurowi na czele z Komendantem Powiatowym Policji w Bielsku Podlaskim inspektorem Wojciechem Macutkiewiczem, przedstawiciele władz Powiatu Bielskiego ze starostą Sławomirem Jerzym Snarskim, wicestarostą Piotrem Bożko, przewodniczącym rady powiatu Andrzejem Leszczyńskim, sekretarzem powiatu Markiem Martyniukiem, zaproszeni goście i rodziny zmarłych policjantów.

Przy kwaterach poległych wartę pełnił posterunek honorowy wystawiony przez policjantów Oddziału Prewencji Policji w Białymstoku.

– Stojąc tu nad grobem mojego dziadka Stanisława Karbowskiego i jego towarzyszy policjantów podlaskich, ze wzruszeniem i szczerym sercem pragnę wyrazić moją wdzięczność za ich upamiętnienie. Przez wiele lat te mogiły, imiona spoczywających w nich ludzi i ich ofiarna służba dla ludzi i kraju były okryte milczeniem, zapomniane. Był to efekt działania władz komunistycznych, którym nie na rękę były fakty historyczne, związane z walką toczoną na tej ziemi z sowieckimi terrorystami nasyłanymi i finansowanymi zza wschodniej granicy. Postacie bohaterów tamtych czasów upamiętnione w rozkazach ówczesnych władz policyjnych, wspominanych w prasie, otoczonych pieczą i czcią przez młodzież szkolną, kłóciły się z ideologią komunistyczną, jej spojrzeniem na niepodległe Państwo Polskie, jego służby i ich działalność dla zachowania bezpieczeństwa mieszkańców. Toteż przez kilkadziesiąt lat miejsce to – kwatera policyjna i funkcjonariusze Policji Państwowej spychani byli na margines ludzkiej pamięci. Zniszczono nawet i rozkopano większość ich grobów, dodatkowo zacierając ślady ich istnienia, niszcząc tabliczki z ich imionami. A przecież my Polacy tak bardzo lubimy chlubić się wyjątkowym pietyzmem, jakim otaczamy groby zmarłych przodków, jednocześnie piętnując na ten przykład barbarzyńskie czyny łukaszenkowskich sługusów, niszczących groby polskich żołnierzy na Białorusi. Czyż można tu z czystym sumieniem znaleźć różnice między takimi faktami? – mówiła siostra zakonna Krystyna Karbowska.

Uczczenie pamięci i oddanie hołdu zamordowanym policjantom było możliwe dzięki ponad dziesięcioletnim staraniom społecznej grupy ludzi inspirowanej przez siostrę Krystynę. Bo choć większość faktów historycznych zaginęła bezpowrotnie, została zapomniana, przepadły dokumenty, fotografie i świadectwa, to nie zaginęła jednak wątła pamięć, strzępki wspomnień i rodzinnych przekazów.

– Dziś one wykiełkowały, zbudziły się do ponownego życia i oto mamy prawdziwy cud – po raz kolejny nad tymi mogiłami stają władze samorządowe, współcześni funkcjonariusze Policji i przedstawiciele służb mundurowych, poczty sztandarowe, harcerze i mieszkańcy. – 12 lat temu dzięki grupie społeczników i wsparciu Instytutu Pamięci Narodowej odnowiono zachowane fragmenty kwatery policyjnej. W ub. roku powstały filmy dokumentalne zwracające się do widzów o przywrócenie i zachowanie pamięci o podlaskich policjantach. 2 i 3 maja 2022 r. dzięki życzliwości starosty bielskiego Sławomira Jerzego Snarskiego i przewodniczącego Powiatowego Zespołu ds. Obchodów Świąt Państwowych i Rocznic Patriotycznych Marka Martyniuka, oraz całego zespołu współpracujących instytucji i ludzi, obchodziliśmy setną rocznicę powstania cmentarnej kwatery policyjnej, w której jako pierwsi spoczęli policjanci Jan Ostaszewski i Adam Borzym, a później mój dziadek Stanisław Karbowski z Michałem Klimaszewskim i inni. Nie zapominają też o nich bielscy policjanci, którzy przy różnych okazjach odwiedzają swoich poległych i zmarłych kolegów. Nie zapomina i młodzież szkolna z Zespołu Szkół nr 1 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, pod kierunkiem dyrekcji i nauczycieli ucząca się czynnie lekcji patriotyzmu, odnawiając mogiły – dziękowała zebranym przy kwaterze siostra Krystyna

Po wspomnieniu nazwisk spoczywających w kwaterze funkcjonariuszy Policji Państwowej i krótkiej refleksji starosty  zapalono znicze i złożono wiązanki kwiatów. , Zebrani w ich intencji wspólnie odmówili modlitwę „Anioł Pański”.

Odsłonięcie tablicy memoratywnej  na byłej siedzibie NKWD

Z kwatery policyjnej uroczystości przeniosły się pod klasztor pokarmelicki, gdzie  starosta bielski Sławomir Jerzy Snarski poinformował, iż odsłonięcie umieszczonej na ścianie klasztoru tablicy okolicznościowej poświęconej podlaskim policjantom zawdzięczać należy proboszczowi parafii Matki Bożej z Góry Karmel ks. kanonikowi Zbigniewowi Domirskiemu oraz członkom Chrześcijańsko-Demokratycznego Stowarzyszenia „Nasze Podlasie”, którzy za zebrane składki ufundowali tablicę. Starosta podziękował osobom zaangażowanym w to przedsięwzięcie, a Piotr Daniło odczytał rozkaz komendanta Wojewódzkiego Policji Państwowej w Białymstoku z dnia 10 listopada 1927 r. podinspektora Henryka Charlemagne’a, ogłoszony w Dzienniku Białostockim. W rozkazie choć podkreślono, że  choć służba ta przynosi zaszczyt, chlubę i wdzięczność mieszkańców, to wiąże się często z ciężkimi warunkami pracy policjantów, niebezpieczeństwem, ciągłym narażaniem na śmierć, inwalidztwem i chorobami.

Odsłonięcia ufundowanej przez CHDS „Nasze Podlasie” tablicy dokonał prezes stowarzyszenia, starosta Snarski wraz z ks. Zbigniewem Domirskim i siostrą Krystyną Karbowską.  Ks. Domirski odmówił modlitwę i poświęcił tablicę. Tę część uroczystości zakończono złożeniem wiązanek zarówno pod płytą wspominającą podlaskich policjantów, jak też pod tablicą dedykowaną marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu. Tablicę wykonał  Markek Swatkowski, właściciel firmy MSG Granit z Zabłudowia.

Aktem wieńczącym oddanie  hołdu policjantom II Rzeczypospolitej, którzy poświęcili życie wypełniając policyjną przysięgę była sprawowana Msza św. w kościele Matki Bożej z Góry Karmel sprawowana w intencji Ojczyzny i przedwojennych funkcjonariuszy Policji Państwowej przez ks. proboszcza Zbigniewa Domirskiego w asyście ks. Romana Kowerdzieja, proboszcza parafii Miłosierdzia Bożego w Bielsku Podlaskim, ks. Roberta Figury, proboszcza parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Chojewie i ks. Adama Banaszka. wikariusza parafii Narodzenia NMP i Św. Mikołaja w Bielsku Podlaskim. Homilię okolicznościową wygłosił ks. Domirski.

Tekst i zdjęcie: Tadeusz Szereszewski